Medical Education in Myanmar
6:15 PM Posted In Health Edit This 0 Comments » ဆရာဝန္၊ က်န္းမာေရးမွဴး၊ သူနာျပဳနဲ႔ သားဖြါးဆရာမေတြဟာ ေဆးပညာကို ၁ ႏွစ္ခြဲ ကေန ၇ ႏွစ္၊ စာသင္ခန္းေတြ၊ ဓါတ္ခြဲခန္းေတြနဲ႔ ေဆးရံုေတြမွာ သင္ယူၾကရတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာ အခု “အေတာ္ေလး” အဆင့္အတန္း က်လာတယ္လို႔ ၾကားရ၊ ဖတ္ရ၊ သိေနရတာ “အေတာ္ၾကီး” စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ရတယ္။
၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလထုတ္ ရြက္ႏုေဝမဂၢဇင္းက ဆရာေအာင္ၾကီးရဲ့ ေဆာင္းပါး ဖတ္ရျပီးေတာ့၊ “ဆရာဝန္၊ ေဆးေက်ာင္းသားမ်ားသည္ သားေကာင္မ်ားျဖစ္သည္။” ဆိုတဲ့ စာတပုဒ္ ေရးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္လဲ ေရဒီယို ေတြကေနပါ ၾကားၾကားေနရတာေတြ ရွိတယ္။ ကိုယ္ေတြ႔ ေတြ႔တာလဲ ရွိပါတယ္။ မၾကာခင္က သူနာျပဳဆရာမ တေယာက္ ျပည္နယ္ တခုကေန ေအာင္လာတယ္။ လက္ေတြ႔ မေတြ႔ရတာေတြ အမ်ားၾကီးတဲ့။ ကေလး မီးဖြါးတာေတာင္ သိပ္ မသင္ခဲ့ရဘူးတဲ့။ သူ႔ေနာက္ ေရာက္လာတဲ့ အရံသားဖြါးဆရာမ တေယာက္ကလဲ ျပည္နယ္ တခုကပါဘဲ။ ၆ လ သင္ခန္းစာကို တပါတ္ထဲနဲ႔ သင္ေပးလိုက္သတဲ့။ ခနဲ႔ျပီး ခ်ီးက်ဴးခ်င္စိတ္ေတာင္ မရွိပါ။
“(တီဘီ) ေရာဂါကို သူမ်ား တိုင္းျပည္ေတြမွာ မျဖစ္ေတာ့တာနဲ႔ ေနာက္ေပါက္ ဆရာဝန္ေတြကို သင္ေပးတာ သိပ္ မရွိေတာ့ဘူး။” ဆိုတဲ့သတင္း ထြက္လာေတာ့ စာတပုဒ္ ေရးလိုက္ေသးတယ္။ အထဲက ဆရာဝန္တဦးကေန (ကြန္မင့္) ေပးတာက “ဗမာျပည္မွာ တီဘီ ေတြကမ်ား” ဆိုသလို ေပါလြန္လြန္းလို႔၊ ျမန္မာဆရာဝန္ေတြအဖို႔ “ဘယ္က စမ္းမလား၊ ညာက စမ္းမလား” တဲ့။
ေဆးပညာဟာ တျခားတျခား ပညာေတြလိုဘဲ အသစ္ေတြ၊ ပိုေကာင္းတာေတြက ေပၚေနတယ္။ ေရာဂါပိုး ေတြကလည္း ေဆးအေဟာင္းဆိုရင္ “ဖုတ္ေလတဲ့ငါးပိ၊ ရွိတယ္လို႔မထင္” ဆိုသလို “ပိုးစြမ္းေကာင္းေတြ” ျဖစ္လာေနၾကတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေဆးပညာသင္တာမွာ စဥ္တိုက္-ဆက္တိုက္ သင္ယူေနဘို႔ဆိုတာ ျဖစ္လာရတယ္။
က်န္းမာေရးကိစၥ ေရာက္ရာအရပ္မွာ လစာမရေပမဲ့ လုပ္ေပးရမယ္လို႔ ကိုယ့္ဖါသာ တာဝန္ေပးမိလို႔ အဲဒီအျဖစ္မ်ိဳး အလိုလို ရလာတယ္။ သူမ်ားကို သင္ဘို႔ ျပင္တာနဲ႔ ကိုယ္ပါ ပညာေတြ တိုးရတာမို႔ လက္ငင္း အက်ိဳးေပးတာ ေခၚမယ္ ထင္ပါရဲ႕။ ေက်ာင္းမွာတံုးက မသင္ခဲ့ရတာေတြ၊ အသစ္ေတြ႔ရ။ သင္ခဲ့တာေတြ တခ်ိဳ႕က “ေအာက္” သြားတာတို႔ အမ်ားၾကီး ေတြ႔လာရတယ္။
နာမယ္ၾကီး ေရာဂါေတြျဖစ္တဲ့ ဘီပိုး၊ စီပိုး၊ ဝက္တုပ္ေကြး၊ AIDS ဆိုတာေတြက ဟုိအရင္က ဘယ္ သင္ခဲ့ ဖတ္ခဲ့ရမလဲ။ စာအုပ္ထဲမွာေတာင္ ပါတာမဟုတ္ဘူး။ နာမယ္ၾကီး မဆိုႏိုင္တဲ့ (ပါရာစီတေမာ) ၾကေတာ့ ခုေခတ္မွာ သူမပါ ဘယ္ေနရာမွမျပီး ျဖစ္ေနတယ္။ ကေလးေတြေပးခ်င္ရင္၊ အစာအိမ္နာ ေၾကာက္ရင္၊ ေသြးထြက္မွာ စိုးရိမ္ရင္၊ သူကမွ စိတ္ခ်ရတယ္ မဟုတ္လား။ အရင္ အႏွစ္ ၂ဝ ေလာက္က ေဆးဝါးေဗဒမွာ တပိုဒ္စာေလာက္ သာပါျပီး၊ သိပ္မစြမ္းပါဘူး သတ္မွတ္ခဲ့ၾကတယ္။ ေျပာခ်င္တာက မတူေတာ့တာေတြ၊ အရင္လို မဟုတ္ေတာ့တာေတြပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေဆးပညာကို စဥ္တိုက္-ဆက္တိုက္ သင္ယူေနဘို႔ လိုတယ္ဆိုတာ အတိအက်ဘဲေပါ့။
ဒုကၡသည္ေတြကို ေဆးကုေပးဘို႔ ကိုယ့္ကို ကူေပးမဲ့ ဒုကၡသည္ေတြထဲက ဒုကၡခံႏိုင္သူေတြ လိုက္ရွာရတယ္။ ေတြ႔ရင္ အရင္ဆံုး စာသင္ေပးရေရာ။ စာသင္ရေတာ့ ဟိုအရင္ “အသံုးလံုး” သင္တာ သြားအမွတ္ရတယ္။ သင္တန္းသား၊ သင္တန္းသူ အရြယ္ဆိုတာ ဘယ္ငယ္မလဲ။ စာသင္ခန္းလဲ ရွိတာမဟုတ္။ စာသင္ခ်ိန္ကိုလဲ အဆင္ေျပသလို။ (ပေရာဂ်က္) ေပးသူမ်ားက ေရာဂါကုေပးတာမ်ိဳး စိတ္မဝင္စားၾကဘူး။ ထိေရာက္တာ မထိေရာက္တာ ေဘးခ်ိတ္၊ ကာကြယ္ေရးတို႔၊ ပညာေပးတို႔၊ ေခတ္ေပၚေရာဂါ (ဆီမီနာ)တို႔ကိုမွ မ်က္စိက်တယ္။ သင္တန္းေပးဘို႔ ႏိုင္ငံေတာ္က က်ခံတယ္ဆိုျပီး၊ အရပ္က ေငြေကာက္သလိုလဲ လုပ္မရ။ ကုိယ္ထူ ကုိယ္ထဆိုတာ ဒီဟာမွအစစ္။ “ညည္းတို႔ ဘယ္အခ်ိန္အားလဲ၊ ငါေတာ့ တပါတ္ကို ဘယ္ႏွစ္ရက္၊ တေန႔ ဘယ္ႏွစ္နာရီ။ ဆိုက္ကားခလဲ မေပးႏိုင္ဘူး။ လက္ဖက္ရည္ တခြက္စီ အတူတူ ေသာက္ၾကတာေပါ့။”
ဒါေတာ့ အဆင္ေျပသေလာက္ရွိျပီ။ ေနာက္တမ်ိဳး တိုးလာတယ္။ ကုိယ့္ ဒုကၡသည္ အမ်ားစုက ဗမာလို မတတ္ၾကဘူး။ အစိုးရဆရာဝန္ လုပ္ခဲ့ရတံုးက သူငယ္ခ်င္းေတြ နယ္စြန္နယ္ဖ်ား ျပည္နယ္မ်ား ေရာက္ၾကတာကို၊ သြားေရးလာေရး ေဝးတဲ့ အခက္အခဲ ေလာက္သာ ထင္ခဲ့မိတယ္။ အမွန္က ဘာသာစကား၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ရာသီဥတု စတာ စတာေတြကလဲ တကယ့္ အခက္အခဲေတြပါလားလို႔ ေနာက္ၾကမွ ကိုယ္ခ်င္းစာမိလာတယ္။ တေယာက္ဆိုရင္ သူ႔အိမ္ေရွ႕ ၾကက္ကို လည္လွီးျပီး၊ လာခ်တာမ်ိဳး ၾကံဳရဆိုဘဲ။ သူငယ္ခ်င္းတို႔ေရ အခုမွသိတာ “ေဆာရီး”ေနာ္။
ဘာသာစကားကိစၥ ဘယ္လိုလုပ္ရရင္ ေကာင္းမလဲ။ ေဆးစာဆိုေတာ့ ဗိုလ္လုိ နဲနဲအေျခခံရွိတဲ့သူမ်ိဳးျဖစ္မွ အဆင္ေျပတယ္။ ဗမာလိုနဲ႔ ဗိုလ္လို ေရာမယ္။ ႏွစ္မ်ိဳးလံုး “ေတာ့” ႏိုင္သူကို ဦးစားေပးရွာရတယ္။ ရပါျပီတဲ့ တေယာက္စ၊ ႏွစ္ေယာက္စ။ ခက္ျပန္တာက သင္ေပး၊ တတ္သြားျပီး၊ မၾကာခင္ ထြက္သြားၾကရေရာ့။ လူသစ္ ထပ္ရွာရျပန္ျပီေပါ့။ သူတို႔ကိုလဲ အျပစ္တင္ မျဖစ္။ သြားဘို႔ဆိုတာ ထြက္လာကတည္းက ရည္ရြယ္ခ်က္ကိုး။ (ေဘာ္လန္တီယာ)လုပ္ဘို႔ အိုးပစ္၊ အိမ္ပစ္၊ တိုင္းျပည္ပစ္ ထြက္လာတာ မဟုတ္ဘူးေလ။ ထပ္ထပ္သင္ေတာ့ “စာသင္ေပးသူ စာေက်တာေပါ့” လို႔ အေကာင္းဘက္က ေတြးယူရတယ္။ “ကဲ ေဆးပညာသင္မယ္၊ လာၾက။”
“ဟာ မလာေသးနဲ႔အံုး။” မရေသးဘူးဗ်။ ေဆးစာမွန္သမွ် ဗမာလိုက ရွိတာမဟုတ္။ ဒီေတာ့ အကုန္လံုးကို ဗမာလိုျပန္ရမယ္။ ဗမာလို ျပန္တာေတြက တေယာက္ တမ်ိဳးက မ်ားတယ္။ ဆိုပါေတာ့ အသဲ၊ အဆုပ္၊ အစာအိမ္၊ ေလာက္ကေတာ့ တူတယ္။ ေဘလံုးတို႔၊ သရက္ရြက္တို႔ဆိုရင္ မတူခ်င္ေတာ့ဘူး။ သားအိမ္ဆိုတာအထိ တူေပမဲ့၊ “သားအိမ္အဝ”လား၊ “သားအိမ္ဝ” လား။ “သားအိမ္ေခါင္း”လား။ တျခားဆရာေတြ ဘာသာျပန္တာေတြ လိုက္ၾကည့္၊ အတုယူ၊ မေတြ႔ရင္ ကုိယ္ဖါသာ တီထြင္။ အားလံုးကို ဗမာလိုျပန္ထားဘို႔ ဘာသာျပန္ဆရာ အရင္စလုပ္ရျပီ။
ခႏၶာေဗဒ ဇီဝကမၼေဗဒ ကစျပီး ေဗဒေတြ စံုသေလာက္ကို ဗမာမႈျပဳရတယ္။ စု-တု-ျပဳတာ မွန္သမွ် (ဘေလာ့ခ္) ထဲ သြင္းထားရေသးတယ္။ ဒီေခတ္ကိုး။ ကိုယ့္သင္တန္းက လူေတြလဲ (အင္တာနက္)ဆိုင္ ထိုင္တတ္ၾကသူေတြပါသလို၊ ေနာက္ဆိုရင္ သူတို႔ေတြက တျခားတိုင္းျပည္ ဟုိဟိုဒီဒီ ေရာက္ရင္လဲ ျပန္ၾကည္ႏိုင္ေအာင္ေပါ့။ စာသင္ေပးတဲ့ဆရာ မျဖစ္ခင္ (ဘေလာ့ကာ) အရင္ျဖစ္တယ္။ (ဘေလာ့ခ္) မွာ (ပို႔စ္) ေပါင္း ၂ဝဝ ေက်ာ္သြားျပီ။
စာသင္တာကို စိတ္ဝင္စားေအာင္ (မာလ္တီမီဒီယာ)လဲ လုပ္ထားရေသးတယ္။ ဗမာလိုဆိုတာက မရွိသေလာက္ ရွားတယ္။ တေန႕ကမွ အမ်ိဳးသမီး (ကြန္ဒြန္)အသံုးျပဳနည္း (ဗီဒီယို-ဖိုင္) တခု ရဘူးတယ္။ သူမ်ားႏိုင္ငံက (ဗီဒီယို) ေတြကလဲ ကိုယ့္ လူမ်ိဳးေတြ မ်က္စိနဲ႔ သိပ္ကိုက္လွတာ မဟုတ္ဘူး။ အေတာ္ၾကီး ေရြးရေသးတာ။ (ဆင္ဆာ)လူၾကီးပါ ျဖစ္သြားေရာ။
သင္ေထာက္ကူေတြ အဆင္သင့္ေပမဲ့ မရေသးျပန္ဘူး။ စကားအသံုးအႏွဳန္း။ ဆန္ကာတင္ ေရြးထားသူေတြေပမဲ့ ဗမာစကားကို ဗမာဆန္ရင္ နားမလည္ၾကတာက မ်ားတယ္။ ဆိုပါေတာ့ ခ်မ္းတယ္၊ ေခ်ာင္းဆိုးတယ္၊ ဆုိတာမ်ိဳးက ျပႆနာမရွိဘူး။ ဗိုက္က “ရစ္နာတာလား” ဆိုတာမ်ိဳး၊ “ရင္တုန္တာလား-ရင္ခုန္တာလား” ခြဲျခား နားမလည္ဘူး။ “ကိုယ္ဝန္” လို႔ မယဥ္ေက်းေလနဲ႔၊ “မီးဖြားခ်င္လို႔လား” ေမးရင္ မ်က္ခံုးပင့္ ၾကည္မယ္။ က်င္ၾကီး၊ က်င္ငယ္ မေျပာနဲ႔ ဆီးတို႔၊ ဝမ္းတို႔ဆိုတာေတာင္ မရေလ။ အခက္ဆံုးေျပာရမလား။ မ်ိဳးပြါးလမ္းေၾကာင္းကို သင္ေပးရတာ။ ဒီေတာ့ သူတို႔ထဲက ဗမာစကား အတတ္ဆံုးကို နားလည္ေအာင္ ေဝ့ဝိုက္ ေျပာေပးျပီး၊ လက္ေထာက္ကထိက အလုပ္ခိုင္းရတယ္။
ဆရာပါးဝလာေတာ့ သူတို႔စကား၊ တစ္၊ ႏွစ္၊ သံုးေလာက္ ကိုယ္ကလည္း သင္ထားရေသးတယ္။ “ထိုင္ပါ၊” “မနာဘူးေနာ္” ေလာက္ေတာ့ သိထားမွ။ လူနာျပန္ရင္ ကိုယ္ကေန “မန္းထာ”လို႔ ႏုတ္ဆက္လိုက္ရင္ ေရာဂါတဝက္ သက္သာေရာ မဟုတ္လား။
ဒါနဲ႔ မရေသးရင္ “ေဘာ္ဒီ-လင္းေဂြ႔ခ်္” ပါရတယ္။ ၁ ရက္၊ ၂ ရက္၊ လက္ေခ်ာင္းေထာင္ ေမး။ ဗိုက္ဆိုရင္ ကိုယ့္ဗိုက္ဖိျပ။ အိႏၵိယလူမ်ိဳးမ်ား စကားေျပာရင္ မ်က္လံုး-မ်က္ခံုး-လက္-ေခါင္း-ေမး၊ လႈပ္လို႔ရတာ မွန္သမွ် လႈပ္ေျပာတာမ်ိဳးလို လုပ္ေပတာ့။ (မြန္ဘိုင္) သြားစရာမလိုဘဲ၊ “ေဘာလိဝုဒ္” ဆရာဝန္ျဖစ္ေရာ။ အိႏၵိယလူမ်ိဳးမ်ား လႈတ္သလား မေမးနဲ႔။ ကားေမာင္းေနရင္ စကားေျပာေတာ့ လက္တဖက္ကို တံခါးကထုတ္ လႈပ္စကားေျပာတာ။ ေနာက္ကားကေန ၾကည့္ျပီး၊ အဲဒီဖက္ေကြ႔မွာကို လက္ျပေနတယ္ သြားမထင္နဲ႔။
ကုန္ကုန္ ေျပာရရင္ ေဆးပညာ သင္ေပးရတာက တျခားစာမ်ိဳးနဲ႔ မတူဘူး။ ဆိုပါေတာ့ အဂၤလိပ္စာကို သင္ရင္ Comprehensive ျခံဳငံု နားလည္ေစတာနဲ႔ အလုပ္ျဖစ္တယ္။ Choice တို႔ Quiz တို႔လို ထင္တာကို မွန္းျပီး၊ အမွန္ျခစ္ ျခစ္ေပးတာမ်ိဳးနဲ႔လဲ မလံုေလာက္ဘူး။ တကယ္ကိုသိ၊ အမွန္အတိုင္းနားလည္၊ အဟုတ္ကုိ ျပန္လုပ္တတ္မွ လက္လႊဲလို႔ ရမွာကိုး။ ဒါ့ေၾကာင့္ သင္ရတာ လက္ဝင္ပါတယ္။ “တပည့္မေကာင္း ဆရာ့ေခါင္း” ဆိုတာ ေဆးပညာ သင္တဲ့ေနရာမွာ ရာႏွဳန္းျပည့္ မွန္တယ္။
Dr. တင့္ေဆြ
၇-၁၂-ဝ
0 comments:
Post a Comment