အဆီစားသံုးမႈႏွင့္က်န္းမာေရး (Fat consumption and Health)

အဆီ (Fats) ဟု ဆိုရာ တြင္ သီးႏွံ ဆီမ်ား (vegetable oil)၊ တိရိစာၦန္ အဆီမ်ား (animal fat)၊ ႏို႔ႏွင့္ ႏို႔ထြက္ ပစၥည္း အဆီမ်ား (dairy products) အစ႐ွိ သျဖင့္ ပါ၀င္ ပါတယ္..

ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေန႔စဥ္ စားသံုးတဲ့ အစာထဲမွာ အဆီဓါတ္ (Fat) ဟာ တစ္မ်ဳိး မဟုတ္ တစ္မ်ဳိး ပါ၀င္ ျပီး ခႏၶာကိုယ္ အတြက္ အေရးပါ တဲ့ မ႐ွိမျဖစ္ ဓါတ္ တစ္မ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္... ခႏၶာကိုယ္ ဇီ၀ ကမၼ ျဖစ္စဥ္ အသီးသီးမွာ လည္း အေရး ၾကီးတဲ့ လုပ္ငန္းေတြ၊ အစိတ္ အပိုင္း တည္ေဆာက္မႈ လုပ္ငန္း ေတြမွာ ပါ၀င္ ပါတယ္...

• ဦးေႏွာက္ဆဲလ္ နဲ႔ အာ႐ံုေၾကာ လုပ္ငန္း တြင္၎၊
• ေဟာ္မုန္း နဲ႔ ဆဲလ္တြင္း ဇီ၀ ျဖစ္စဥ္ မ်ားတြင္၎၊
• ဂလင္း နဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ ခုခံမႈ စနစ္ လုပ္ငန္း မ်ားတြင္၎၊
• ေဟမို ဂလိုဘင္ ေအာက္ဆီဂ်င္ သယ္ယူ မႈ လုပ္ငန္း တြင္၎၊
• ခႏၶာကိုယ္ ႐ွိ ဆဲလ္ အသီးသီး ၏ ဆဲလ္နံရံ တည္ေဆာက္ မႈတြင္၎၊
• အစာေျခ လမ္းေၾကာင္း တစ္ေလွ်ာက္မွ အစာ အာဟာရ စုပ္ယူ မႈ နဲ႔ မလိုလား အပ္တဲ့ ဓါတ္ပစၥည္း မ်ား တားဆီး ရာတြင္၎

မ႐ွိမျဖစ္ လိုအပ္ တဲ့ဓါတ္ ျဖစ္ ပါတယ္...

အဆီ ကို ကာဗြန္၊ ေအာက္ဆီဂ်င္၊ ဟိုက္ဒ႐ိုဂ်င္ တို႔ ပါ၀င္တဲ့ ေမာ္လီက်ဴး ဖက္တီး အက္စစ္ (Fatty acid) မ်ားနဲ႔ ဖြဲ႔စည္း ထားပါတယ္.. ပါ၀င္တဲ့ ဖက္တီး အက္စစ္ မ်ားေပၚ မူတည္ျပီး အဓိက အားျဖင့္ အဆီကို (၂) မ်ဳိး ခြဲျခား ႏိုင္ပါတယ္..

1. ျပည့္၀အဆဲီ (Saturated Fat)
2. မျပည့္၀အဆီ (Unsaturated Fat)

တို႔ ျဖစ္ပါတယ္..

ျပည့္၀ဆီ ဆိုသည္မွာ ဓါတု ဖြဲ႔စည္း ပံုအရ ၎တြင္ ပါ၀င္ေသာ ဖက္္တီး အက္စစ္ မ်ား႐ွိ ကာဗြန္ အက္တမ္ မ်ားတြင္ ဧက ဆြဲအား (single bond) မ်ားသာ ပါ၀င္ျပီး ဒိြဆြဲအား (double bond) မပါ၀င္ ေပ.. ႐ုပ္ဂုဏ္ သတၱိ အားျဖင့္ ရည္ေပ်ာ္ မွတ္ (high melting point) ျမင့္ ေသာေၾကာင့္ အခန္း အပူခ်ိန္တြင္ ခဲေန တတ္ပါတယ္...

ျပည့္၀ဆီ ပါ၀င္ မႈမ်ား ေသာ အစာမ်ား မွာ မလိုိုင္၊ ဒိန္ခဲ၊ ေထာပတ္ ကဲ့သို႔ ႏို႔ထြက္ ပစၥည္းမ်ား၊ ၀က္ဆီ၊ အမဲသား အဆီ၊ ဆိတ္သား အဆီ ကဲ့သို႔ တိရိစာၦန္ အဆီမ်ား၊ အုန္းဆီ၊ ၀ါေစ့ဆီ၊ စားအုန္းဆီ၊ ေခ်ာကလက္ နဲ႔ အျခား အသင့္ ျပဳျပင္ ထားေသာ အစာမ်ား ျဖစ္ပါတယ္

... ျပည့္၀ ဆီပါ၀င္ မႈမ်ား ေသာ အစာမ်ား ကိုစား သံုးမႈ မ်ားပါက ေသြးေၾကာ အတြင္း နံရံ တစ္ေလွ်ာက္ က်ဥ္းေျမာင္း (atherosclerosis) လာတတ္ ျပီး ႏွလံုး ေသြးေၾကာ က်ဥ္း ေရာဂါ ျဖစ္ ပြားမႈ ျမင့္မား ေစပါတယ္..

ဒါ့ေၾကာင့္ အေမရိက ေရာဂါ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး စင္တာ (CDC) မွ ျပည္သူ မ်ားအား ျပည့္၀ ဆီကို ေန႔စဥ္ စားသံုး ေသာ အာဟာရ ကယ္လိုရီ ဓါတ္ ၏ ၇% ေအာက္ သာ စားသံုး သင့္ေၾကာင္း အၾကံ ျပဳထုတ္ ျပန္ထား ပါတယ္

...

မျပည့္၀ ဆီ (Unsaturated Fat) ဆိုသည္မွာ ဓါတု ဖြဲ႔စည္း ပံုအရ ၎တြင္ ပါ၀င္ေသာ ဖက္္တီး အက္စစ္ မ်ား႐ွိ ကာဗြန္ အက္တမ္ မ်ားတြင္ ဒိြဆြဲအား (double bond) တစ္ခု ဒါမွမဟုတ္ တစ္ခု ထက္ပိုျပီး ပါ၀င္ ၾကပါတယ္... double bond တစ္ခု ပါလွ်င္ မိုႏို မျပည့္၀ဆီ (Monounsaturated Fat) ဟု ေခၚျပီး double bond တစ္ခု ထက္ ပိုပါက ေပၚလီ မျပည့္၀ဆီ (Polyunsaturated Fat) ဟု ေခၚပါတယ္... ႐ုပ္ဂုဏ္ သတၱိ အားျဖင့္ ရည္ေပ်ာ္ မွတ္ (Low melting point) နိမ့္ ေသာေၾကာင့္ အခန္း အပူ ခ်ိန္တြင္ အရည္ အျဖစ္ ႐ွိေန တတ္ပါတယ္...

မိုႏို မျပည့္၀ ဆီ ၾကြယ္၀ ေသာ အစာ မ်ားမွာ သံလြင္ဆီ၊ ေျမပဲဆီ၊ ႏွမ္းဆီ၊ မုန္ညွင္းဆီ၊ ေျပာင္းဖူးဆီ၊ ေကာက္ႏွံ တစ္ခု လံုးပါ ဂ်ဳံ ႏွံစားပင္ အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ေထာပတ္သီး၊ သီဟိုေစ့ ဗာဒံေစ့ ေျမပဲ စသည္တို႔ ျဖစ္ ပါတယ္.. ေပၚလီ မျပည့္ ၀ဆီ ၾကြယ္၀ ေသာ အစာ မ်ားမွာ ဆာဒင္း တူနာ ဆယ္လ္မြန္ ကဲ့သို႔ ငါးမ်ား၊ ငါး အဆီ မ်ား၊ သစ္ၾကား သီး၊ ေနၾကာေစ့၊ ပဲပုတ္ တို႔ျဖစ္ ပါတယ္

... ေပၚလီ မျပည့္ ၀ဆီ ကို သင့္တင့္ စြာ စားသံုး ပါက ႏွလံုး ေရာဂါ ျဖစ္ပြား မႈႏႈန္း ကို ေလ်ာ့က် ေစျပီး ဓါတ္မတည့္ ေယာင္ယမ္း မႈ ျဖစ္ပြား ေစတတ္ ပါတယ္... ေပၚလီ မျပည့္ ၀ဆီ ကို လြန္ကဲ စြာစား သံုးပါက ကင္ဆာ ေရာဂါ ႐ွိသူ မ်ားအဖို႔ ပ်ံ႕ပြား မႈႏႈန္း (Risk of Metastasis in cancer patients) ျမင့္မား ေစတတ္ ေၾကာင္း သုေတ သန ျပဳခ်က္ တစ္ခုမွ အတည္ ျပဳ ေျပာဆို ထားပါတယ္... ဒါ့ေၾကာင့္ မိုႏို န႔ဲ ေပၚလီ မျပည့္ ၀ဆီ မ်ားကို သင့္တင့္ စြာ စားသံုး ျခင္းဟာ က်န္းမာေရး အတြက္ အေထာက္ အကူ ျဖစ္ေစ ေၾကာင္း ေျပာဆို ထား ပါတယ္..

မျပည့္ ၀ဆီ အုပ္စု တြင္ပါ၀င္ ေသာ အျခား ဆီ တစ္မ်ဳိး မွာ အသြင္ ေျပာင္းဆီ (Trans Fat) ျဖစ္ပါတယ္... အသြင္ ေျပာင္းဆီ ဆိုသည္ မွာ မိုႏို (သို႔) ေပၚလီ မျပည့္ ၀ဆီ ကို အပူ ေပးျပီး ဟိုက္ဒ႐ို ဂ်င္ ဓါတ္ေငြ႔ ျဖတ္သန္း ေစေသာ အခါ တစ္စိတ္ တစ္ပိုင္း ဟိုက္ဒ႐ို ဂ်င္သြင္းျခင္း (Partially Hydrogenation) ျဖင့္ အသြင္ ေျပာင္းဆီ ျဖစ္ေပၚ ေစပါတယ္... အခန္း အပူခ်ိန္ တြင္ ေထာပတ္ ကဲ့သို႔ အနည္း ငယ္ ခဲေန တတ္ပါတယ္...

အသြင္ ေျပာင္းဆီ ဟာလည္း က်န္းမာ ေရးကို အေထာက္ အကူ မျပဳပဲ ခႏၶာကိုယ္ ၀ေစ တတ္ျပီး ႏွလံုး ေသြးေၾကာ ဆိုင္ရာ ေရာဂါ မ်ားကို ျဖစ္ပြား ေစတတ္ ပါတယ္

.. ဒါ့ေၾကာင့္ အသြင္ ေျပာင္းဆီ ဟာ မျပည့္ ၀ဆီ ျဖစ္ေသာ္ လည္း စားသံုးရန္ မသင့္ေသာ ဆီအမ်ဳိး အစား ျဖစ္ပါတယ္...

အစား အစာ ထုတ္လုပ္ သူမ်ား အတြက္ အသြင္ ေျပာင္းဆီ ကို သံုးစြဲ ရျခင္း မွာ အခဲအျဖစ္ ထား႐ွိ ႏိုင္ျပီး ၾကာ႐ွည္စြာ အထား ခံႏိုင္ရန္ အတြက္ ျဖစ္ ပါတယ္... မာဂ်ရင္း (Margarine) ဟာလည္း အသြင္ ေျပာင္းဆီ န႔ဲ ေပၚလီ မျပည့္ ၀ဆီ တို႔ ေရာေႏွာ ပါ၀င္ ပါတယ္.. အခု အခါ အေနာက္ ႏိုင္ငံ မ်ားနဲ႔ ၾသစေၾတးလ် တို႔တြင္ မာဂ်ရင္း ထုတ္လုပ္ သူမ်ား အေနျဖင့္ မာဂ်ရင္း တြင္ အသြင္ ေျပာင္းဆီ အနည္း ဆံုး အေန အထား နဲ႔ လံုး၀ မပါ၀င္ ေအာင္ ထုတ္လုပ္ ေနၾက ျပီျဖစ္ ပါတယ္... အသင့္ စားသံုး ႏိုင္ေသာ အစာ မ်ားေ႐ြး ခ်ယ္ရာ တြင္လည္း အသြင္ ေျပာင္းဆီ (Trans Fat) ပါ၀င္ မႈကို ၾကည့္႐ႈ စားသံုး သင့္ပါတယ္...

အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ဆိုရ ေသာ္ သံလြင္ ဆီ၊ ပဲဆီ၊ ႏွမ္းဆီ၊ မုန္ညွင္းဆီ ကဲ့သို႔ မိုႏို မျပည့္ ၀ဆီ မ်ားနဲ႔ ငါးအဆီ၊ ပင္လယ္ ငါး ကဲ့သို႔ ေပၚလီ မျပည့္ ၀ဆီ မ်ားကို သင့္တင့္ စြာ စားသံုး သင့္ပါတယ္... တိရိစာၦန္ အဆီ၊ မလိုင္ ေထာပတ္ ကဲ့သို႔ ႏို႔ထြက္ ပစၥည္း မ်ား၊ စားအုန္းဆီ ၀ါေစ့ဆီ ကဲ့သို႔ ျပည့္၀ဆီ မ်ား နဲ႔ အသြင္ ေျပာင္းဆီ မ်ားကို ေ႐ွာင္႐ွား သင့္ေၾကာင္း ေရးသား လိုက္ရ ပါတယ္... ေဘးဘယာ အေပါင္း မွ ကင္းေ၀း ႏိုင္ပါေစ..DrWinThein