Vertebral Injuries...
4:49 PM Posted In Health Edit This 0 Comments »|
|
|
Back bone ေခၚ ေနာက္ဘက္ေက်ာရိုးမၾကီးသည္ လူ႔ခႏၶာကိုယ္တြင္ အလြန္အေ၇းပါေသာ၊ လုပ္ေဆာင္မႈကို လုပ္ ေပးေသာ ခ်ိန္းဆက္ရိုးၾကီးတစ္ခုၿဖစ္သည္။ ခႏၶာကိုယ္တစ္ခုလံုး၏ လႈပ္ရွား ထိန္းခ်ဳပ္မႈကို ၿပဳလုပ္ေသာ limbus system ႏွင္႔ control ဌာနခ်ဳပ္ၿဖစ္ေသာ brain ဥေႏွာက္တို႔ႏွင္႔ တိုက္ရိုက္ဆက္စပ္လွ်က္ရိွပါသည္။ ခႏၶာကိုယ္တစ္ခုလံုး၏ အာရံုေက်ာမ်ားကို spinal cord ႏွင္႔ ယွက္စပ္ေပးၿပီး ဥေႏွာက္ပင္မဌာနသို႔ တိုက္ရိုက္ဆက္သြယ္မႈတို႔တြင္ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ လုပ္ေပးေသာ အဓိက ခ်ိန္းဆက္ (ကြင္းဆက္) ရိုးၾကီးတစ္ခုၿဖစ္သည္။ ထိုင္လွ်က္၊ ထလွ်က္၊ အိပ္လွ်က္ခႏၶာကိုယ္ပံုစံမ်ဳိးစံုကိုbalance ခ်ိန္ဆေပးေသာ ပင္မရိုးစုၾကီးတစ္ခု ၿဖစ္ၿပီး (s) ပံုသ႑ာန္ (curve) ခပ္ေကြးေကြး အေနအထားရိွပါသည္။ ခႏၶာေဗဒ အေခၚအ၇ အပိုင္း(၃) ပိုင္းပိုင္းၿပီး vertebral coloum ဟု spine ေက်ာရိုးငယ္ခ်ိန္း (၃၃) ခုကိုစုၿပီး ေခၚဆိုၾကၿခင္း ၿဖစ္ပါသည္။ အခ်ုိ႔က( House of spinal cord ) စပိုင္နယ္ေကာဒ္႔၏ Frame (အိမ္) ဟု ေခၚဆိုၾကေသးသည္။ခႏၶာကိုယ္၏ လႈပ္ရွားမႈ (movements) ကို လိုက္ေလ်ာညီေထြမႈရိွ၇န္ အရိုးငယ္မ်ား ခ်ိန္း ပံုသ႑ာန္ဆက္လွ်က္ရိွၿပီး တစ္ရိုးႏွင္႔တစ္ရိုး ထိခိုက္၊ပြတ္တိုက္မႈကို ကာကြယ္၇န္ spine ရိုးတစ္ရိုး ႏွင္႔ တစ္ရိုးၾကားထဲတြင္ ဓါတ္ၿပားငယ္၊ ဒိုးလက္ငယ္ သ႑ာန္ (intervetebral discs) ၿပားေလးမ်ားၿဖင္႔ ကာကြယ္ေပးထားပါေသးသည္။
Development of the Bone ;
သေႏၶသားဘ၀တြင္ ၇င္ေခါင္းစုရိုးမ်ား ၿဖစ္ေသာ ( Thoracic) ႏွင္႔တင္ပါးဆံုရိုးစု ၿဖစ္ေသာ (pelvis) ရိုးမ်ားကိုသာ ေတြ႔၇ၿပီး ေဆးပညာအေခၚအ၇ ပထမ မူလေက်ာရိုးစုဟု (primary curve) ဟုေခၚဆိုၿပီး လည္ပင္းႏွင္႔ ေက်ာ၇ိုးစုတို႔ကို ( secondary curve ) ဟုေခၚဆိုၾကပါသည္။ ၄င္း (secondary curve) အုပ္စုတြင္ ပါ၀င္ေသာ လည္ပင္းရိုးစုသည္ ေမြးၿပီးခေလး ေခါင္းေထာင္စအ၇ြယ္ (၂-၄) လသား အ၇ြယ္တြင္မွ စတင္ဖံြ႔ၿဖိဳးတတ္ၿပီး ေက်ာရိုးစုမွာမူ ( ၉ ) လသားခေလး စထိုင္စ အ၇ြယ္တြင္မွ စတင္ဖံြ႔ၿဖိဳး တတ္ၾကပါသည္။
သေႏၶသားဘ၀တြင္ ၇င္ေခါင္းစုရိုးမ်ား ၿဖစ္ေသာ ( Thoracic) ႏွင္႔တင္ပါးဆံုရိုးစု ၿဖစ္ေသာ (pelvis) ရိုးမ်ားကိုသာ ေတြ႔၇ၿပီး ေဆးပညာအေခၚအ၇ ပထမ မူလေက်ာရိုးစုဟု (primary curve) ဟုေခၚဆိုၿပီး လည္ပင္းႏွင္႔ ေက်ာ၇ိုးစုတို႔ကို ( secondary curve ) ဟုေခၚဆိုၾကပါသည္။ ၄င္း (secondary curve) အုပ္စုတြင္ ပါ၀င္ေသာ လည္ပင္းရိုးစုသည္ ေမြးၿပီးခေလး ေခါင္းေထာင္စအ၇ြယ္ (၂-၄) လသား အ၇ြယ္တြင္မွ စတင္ဖံြ႔ၿဖိဳးတတ္ၿပီး ေက်ာရိုးစုမွာမူ ( ၉ ) လသားခေလး စထိုင္စ အ၇ြယ္တြင္မွ စတင္ဖံြ႔ၿဖိဳး တတ္ၾကပါသည္။
Abnormalities
သမရိုးက်ပံုစံအတိုင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ မရိွၿခင္းကို ပံုစံမမွန္ၿခင္းဟု ေခၚဆိုပါသည္။ အခ်ဳိ႔ကေမြး၇ာပါၿဖစ္ၿပီး ၊ အခ်ဳိ႔ကမူ ထိခိုက္စူးရွ ခြဲစိတ္မႈတို႔မွတဆင္႔ၿဖစ္တတ္ၾကပါသည္။ ေဆးပညာ အေခၚအေ၀ၚ နွင႔္ပံုသ႑ာန္မ်ားမွာ....
Kyphosis ; ေက်ာရိုးသည္ ေနာက္ဘက္သို႔ ကုန္းၿပီးေငါထြက္ေနၿခင္းၿဖစ္ပါသည္။ အရိုးလံုးၾကီးေနာက္မွ ေငါထြက္ေနၿခင္း ( သို႔ ) လူအိုၾကီး ခါးကိုင္းေနပံုၿဖစ္သည္။
Lordosis ;; ေက်ာရိုးသည္ ေရွ႔ဘက္သို႔ ေငါထြက္ေနၿခင္း ၿဖစ္ပါသည္။ အရိုးလံုးၾကီး ေရွ႔သို႔ ကန္ထြက္ေနၿခင္း ( သို႔ ) ကိုယ္၀န္ေဆာင္မိခင္ပံုသ႑ာန္ၿဖစ္သည္။။
Retrolisthesis ;; သို႔မဟုတ္ အရိုးေန၇ာလြဲေနၿခင္း ၊ ေက်ာရိုးငယ္၏ ခႏၶာသည္ ညီေနာင္အရိုးမ်ားထက္ ေနာက္သို႔ အနည္းငယ္ ေငါထြက္ေနၿခင္းကိုေခၚပါသည္။
Scoliosis ;; ပံုမွန္အေနအထားမဟုတ္ဘဲ ညာဘက္သို႔ အနည္းငယ္ ေငါထြက္ေနၿခင္းကို ေခၚပါသည္။ ေမြး၇ာပါအ၇ လူဦးေ၇၏ (0.5) ၇ာခိုင္ႏႈန္းတြင္သာ ေတြ႔၇ၿပီး အမ်ဳိးသမီးမ်ားတြင္ အမ်ဳိးသားမ်ားထက္ ပိုမိုေတြ႔၇တတ္ပါသည္။ အဆုပ္၏ အခ်ဳိ႔အစိတ္အပိုင္းမ်ား ပ်က္စီးမႈႏွင္႔ ၇င္က်ပ္ ေ၇ာဂါ ( သို႔ ) အဆုပ္အိမ္မ်ားထဲသို႔ ေလ၀င္မႈတို႔တြင္ ေတြ႔၇တတ္ပါသည္။
သမရိုးက်ပံုစံအတိုင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ မရိွၿခင္းကို ပံုစံမမွန္ၿခင္းဟု ေခၚဆိုပါသည္။ အခ်ဳိ႔ကေမြး၇ာပါၿဖစ္ၿပီး ၊ အခ်ဳိ႔ကမူ ထိခိုက္စူးရွ ခြဲစိတ္မႈတို႔မွတဆင္႔ၿဖစ္တတ္ၾကပါသည္။ ေဆးပညာ အေခၚအေ၀ၚ နွင႔္ပံုသ႑ာန္မ်ားမွာ....
Kyphosis ; ေက်ာရိုးသည္ ေနာက္ဘက္သို႔ ကုန္းၿပီးေငါထြက္ေနၿခင္းၿဖစ္ပါ
Lordosis ;; ေက်ာရိုးသည္ ေရွ႔ဘက္သို႔ ေငါထြက္ေနၿခင္း ၿဖစ္ပါသည္။ အရိုးလံုးၾကီး ေရွ႔သို႔ ကန္ထြက္ေနၿခင္း ( သို႔ ) ကိုယ္၀န္ေဆာင္မိခင္ပံုသ႑ာန္ၿဖစ္သည္။။
Retrolisthesis ;; သို႔မဟုတ္ အရိုးေန၇ာလြဲေနၿခင္း ၊ ေက်ာရိုးငယ္၏ ခႏၶာသည္ ညီေနာင္အရိုးမ်ားထက္ ေနာက္သို႔ အနည္းငယ္ ေငါထြက္ေနၿခင္းကိုေခၚပါသည္။
Scoliosis ;; ပံုမွန္အေနအထားမဟုတ္ဘဲ ညာဘက္သို႔ အနည္းငယ္ ေငါထြက္ေနၿခင္းကို ေခၚပါသည္။ ေမြး၇ာပါအ၇ လူဦးေ၇၏ (0.5) ၇ာခိုင္ႏႈန္းတြင္သာ ေတြ႔၇ၿပီး အမ်ဳိးသမီးမ်ားတြင္ အမ်ဳိးသားမ်ားထက္ ပိုမိုေတြ႔၇တတ္ပါသည္။ အဆုပ္၏ အခ်ဳိ႔အစိတ္အပိုင္းမ်ား ပ်က္စီးမႈႏွင္႔ ၇င္က်ပ္ ေ၇ာဂါ ( သို႔ ) အဆုပ္အိမ္မ်ားထဲသို႔ ေလ၀င္မႈတို႔တြင္ ေတြ႔၇တတ္ပါသည္။
Injuries
ထိခိုက္ဒါဏ္၇ာ ၇ရိွပါက အလြန္ဆိုးဆိုး၇ြား၇ြား နာက်င္ကိုက္ခဲမႈ ၊ မၾကာခဏ ကိုက္ခဲမႈတို႔ကို နာတာရွည္ခံစား၇တတ္ပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင္႔ဆိုေသာ္ ခႏၶာကိုယ္၏ ႏုနယ္ေသာ အာရံုေၾကာေပါင္း ၾကိဳးၾကီးၿဖစ္ေသာ spinal cord ႏွင္႔ ဆက္စပ္လွ်က္ရိွေသာေၾကာင္႔ ၿဖစ္ပါသည္။ ၄င္းအာရံုေၾကာ Nerve ၾကိဳးတစ္ေခ်င္းစီသည္ ၄င္းသက္ဆိုင္၇ာခႏၶာကိုယ္၏ လႈပ္ရွားလုပ္ေဆာင္မႈ တစ္ခုစီကို လုပ္၇၍ပင္ ၿဖစ္ေလသည္။ အခန္႔မသင္႔လွ်င္ paralyzed ခႏၶာကိုယ္သက္ဆိုင္၇ာ အစိတ္အပိုင္းမ်ား ေသသြားသည္အထိ လႈပ္ရွားမႈ ၇ပ္တန္႔သြားသည္ထိ ၿဖစ္နိုင္ေပသည္။ ေဆးပညာရွင္မ်ားက ေၾကာရိုးမၾကီး ဒါဏ္၇ာ၇ရွိမႈကို အေၿခခံအားၿဖင္႔ အပိုင္းႏွစ္ပိုင္းခြဲၿပီး သတ္
မွတ္ေလ႔ရိွပါသည္။
ထိခိုက္ဒါဏ္၇ာ ၇ရိွပါက အလြန္ဆိုးဆိုး၇ြား၇ြား နာက်င္ကိုက္ခဲမႈ ၊ မၾကာခဏ ကိုက္ခဲမႈတို႔ကို နာတာရွည္ခံစား၇တတ္ပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင္႔ဆိုေသာ္ ခႏၶာကိုယ္၏ ႏုနယ္ေသာ အာရံုေၾကာေပါင္း ၾကိဳးၾကီးၿဖစ္ေသာ spinal cord ႏွင္႔ ဆက္စပ္လွ်က္ရိွေသာေၾကာင္႔ ၿဖစ္ပါသည္။ ၄င္းအာရံုေၾကာ Nerve ၾကိဳးတစ္ေခ်င္းစီသည္ ၄င္းသက္ဆိုင္၇ာခႏၶာကိုယ္၏ လႈပ္ရွားလုပ္ေဆာင္မႈ တစ္ခုစီကို လုပ္၇၍ပင္ ၿဖစ္ေလသည္။ အခန္႔မသင္႔လွ်င္ paralyzed ခႏၶာကိုယ္သက္ဆိုင္၇ာ အစိတ္အပိုင္းမ်ား ေသသြားသည္အထိ လႈပ္ရွားမႈ ၇ပ္တန္႔သြားသည္ထိ ၿဖစ္နိုင္ေပသည္။ ေဆးပညာရွင္မ်ားက ေၾကာရိုးမၾကီး ဒါဏ္၇ာ၇ရွိမႈကို အေၿခခံအားၿဖင္႔ အပိုင္းႏွစ္ပိုင္းခြဲၿပီး သတ္
မွတ္ေလ႔ရိွပါသည္။
(၁) the complete injury အၿပည္႔အ၀ ထိခိုက္ဒါဏ္၇ာ ၇ရိွမႈ၊
(၂) incomplete injury အစိတ္အပိုင္းအခ်ဳိ႔ ထိခိုက္ဒါဏ္၇ာ ၇ရိွမႈ၊ အဓိကအားၿဖင္႔ ထိခိုက္ဒါဏ္၇ာ ၇ရိွမႈ
ႏွစ္မ်ဳိးလံုးပင္ ေက်ာရိုးမၾကီးကို သြယ္၀ိုက္၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တိုက္ရိုက္ေသာ္လည္းေကာင္း ၿပင္းထန္စြာ
ထိခိုက္မႈတို႔မွ ၇ရိွလာေသာ အက်ုဳိးသက္ေ၇ာက္မႈမ်ားၿဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ၿပင္းထန္မႈ၊ ထိခိုက္မႈ၊ အက်ဳိးသက္
ေ၇ာက္မႈေပၚမူတည္၍ အမ်ဳိးအစားခြဲၿခားထားၿခင္းသာၿဖစ္ပါသည္။
အေပၚယံထိခိုက္ဒါဏ္၇ာ၇ရိွမႈသည္ ေက်ာရိုးငယ္ spine မ်ားကိုသာ ထိခိုက္ပ်က္စီးေစၿပီး
spinal cord ကိုမူ အတြင္းထိမေ၇ာက္သၿဖင္႔ ထိခိုက္မႈမရိွေခ်။ သို႔အတြက္ေနာက္ဆက္တြဲ ၿဖစ္ေစနိုင္ေသာ
ေအာက္ပိုင္းလႈပ္ရွားမႈ မၿပဳနိုင္၇န္ မစိုး၇ိမ္၇ေပ။ သို႔ေသာ္ အၿပည္႔အ၀ ထိခိုက္ဒါဏ္၇ာ ၇ရိွပါကမူ spinal cord
ကိုထိခိုက္ ေစၿပီး ေနာက္ဆက္တြဲ ခႏၶာကိုယ္၏ Motor Function လႈပ္ရွားမႈတို႔ကို ၇ပ္တန္႔ေစနိုင္ပါသည္။
လက္ႏွစ္ဘက္၊ေၿခႏွစ္ဘက္ လႈပ္ရွားမ၇ quadriplegia တို႔ကို ၿဖစ္ေစနိုင္ပါသည္။
(၂) incomplete injury အစိတ္အပိုင္းအခ်ဳိ႔ ထိခိုက္ဒါဏ္၇ာ ၇ရိွမႈ၊ အဓိကအားၿဖင္႔ ထိခိုက္ဒါဏ္၇ာ ၇ရိွမႈ
ႏွစ္မ်ဳိးလံုးပင္ ေက်ာရိုးမၾကီးကို သြယ္၀ိုက္၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တိုက္ရိုက္ေသာ္လည္းေကာင္း ၿပင္းထန္စြာ
ထိခိုက္မႈတို႔မွ ၇ရိွလာေသာ အက်ုဳိးသက္ေ၇ာက္မႈမ်ားၿဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ၿပင္းထန္မႈ၊ ထိခိုက္မႈ၊ အက်ဳိးသက္
ေ၇ာက္မႈေပၚမူတည္၍ အမ်ဳိးအစားခြဲၿခားထားၿခင္းသာၿ
အေပၚယံထိခိုက္ဒါဏ္၇ာ၇ရိွမႈသည္ ေက်ာရိုးငယ္ spine မ်ားကိုသာ ထိခိုက္ပ်က္စီးေစၿပီး
spinal cord ကိုမူ အတြင္းထိမေ၇ာက္သၿဖင္႔ ထိခိုက္မႈမရိွေခ်။ သို႔အတြက္ေနာက္ဆက္တြဲ ၿဖစ္ေစနိုင္ေသာ
ေအာက္ပိုင္းလႈပ္ရွားမႈ မၿပဳနိုင္၇န္ မစိုး၇ိမ္၇ေပ။ သို႔ေသာ္ အၿပည္႔အ၀ ထိခိုက္ဒါဏ္၇ာ ၇ရိွပါကမူ spinal cord
ကိုထိခိုက္ ေစၿပီး ေနာက္ဆက္တြဲ ခႏၶာကိုယ္၏ Motor Function လႈပ္ရွားမႈတို႔ကို ၇ပ္တန္႔ေစနိုင္ပါသည္။
လက္ႏွစ္ဘက္၊ေၿခႏွစ္ဘက္ လႈပ္ရွားမ၇ quadriplegia တို႔ကို ၿဖစ္ေစနိုင္ပါသည္။
Cause
ေဆးပညာရွင္မ်ား ေလ႔လာေတြ႔ရိွခ်က္မ်ားအ၇ ေက်ာရိုးမၾကီး ထိခိုက္ဒါဏ္၇ာ ၇ရိွမႈတို႔မွာ အထူးသၿဖင္႔
ေက်ာရိုးအား ၿပင္းအားတစ္ခုၿဖင္႔ တိုက္ရိုက္ထိမွန္၍သာ ၿဖစ္တတ္ၾကေၾကာင္း-
ဥပမာ - အၿမင္႔တစ္ခုမွ ၿပဳတ္က်ၿခင္း
- ယာဥ္တိုက္မႈတို႔မွ ေဆာင္႔မိၿခင္း၊ ပိမိၿခင္း ႏွင္႔ ၄င္းတို႔ႏွင္႔သက္ဆိုင္ေသာ ၿဖစ္၇ပ္ဆန္းမ်ားမွသာ ၿဖစ္တတ္ၾကပါသည္။ ၿဖစ္ေလ႔ၿဖစ္ထရိွေသာ ပံုသ႑ာန္မ်ားမွာ-
- လည္ပင္းရိုးက်ဳိးၿခင္း ( broken cervical ) အထူးစိုး၇ိမ္၇...
- ၇င္ေခါင္းရိုးဆက္က်ဳိးၿခင္း (broken thoracic )
- ေက်ာရိုးဆက္က်ဳိးၿခင္း (broken lumber ) သက္ဆိုင္၇ာ spine အရိုးငယ္ တစ္ခုတည္း အက္သြားၿခင္း၊
ခ်ဳိင္႔၀င္သြားၿခင္း၊ အၿပင္ထြက္သြားၿခင္း ( သို႔မဟုတ္ ) disc ဒိုးလက္ငယ္ခ်ိတ္ ေၾကသြားၿခင္းတို႔သည္လည္း ေက်ာရိုးမၾကီး ဒါဏ္၇ာ ၇ရိွမႈ၏ အစိတ္အပိုင္းမ်ား ၿဖစ္ပါသည္။
Effects (အက်ဳိးသက္ေ၇ာက္မႈမ်ား)
ထိုသို႔ၿဖစ္ပြါးပါက ေအာက္ပါအက်ဳိးသက္ေ၇ာက္မႈ တို႔ကို ၿဖစ္ေပၚေစတတ္ပါသည္။
၁။ ခါးရိုးနာက်င္ၿခင္း
၂။ ေက်ာရိုးတစ္ေလွ်က္ အဆစ္ဆစ္ ၿပတ္ေတာင္းစြာ ကိုက္ခဲၿခင္းကိုၿဖစ္ေစၿပီး
၃။ ေအာက္ပိုင္း လႈပ္ရွားမႈကို ၾကာရွည္စြာ မထိန္းနိုင္ၿခင္း
၄။ ပံုစံတသမတ္တည္း အခ်ိန္ၾကာၿမင္႔စြာ မေနနိုင္ၿခင္း
၅။ အကိုက္အခဲေၿပေဆး မွီ၀ဲေနစဥ္တြင္ သက္သာေနတတ္ၿပီး ၿပန္လည္ကိုက္ခဲနာက်င္ေနၿခင္း တို႔ကို ထိခိုက္ဒါဏ္၇ာ ၇ရွိမႈ ၿပင္းအားေပၚမူတည္၍ၿဖစ္ေပၚေစတတ္ၾ
အခ်ဳိ႔ အလွ်င္အၿမန္ ကုသမႈကို မခံယူပါက တၿဖည္႔ၿဖည္႔ႏွင္႔ spinal cord ကို အက်ဳိးသက္ေ၇ာက္
ကာ paralysis ကိုၿဖစ္ေပၚေစနိုင္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ ေနာက္ပိုင္းေက်ာရိုး ထိခိုက္ဒါဏ္၇ာ ၇ရိွပါက ခပ္ေပ.ါ
ေပ.ါမေနဘဲ အလွ်င္အၿမန္ကုသမႈကို ၿပဳလုပ္၇ေပမည္။ သို႔မွသာ ထိခိုက္ဒါဏ္၇ာ ၇ရိွမႈတို႔ကုိ degree အလိုက္
ကာကြယ္နိုင္မည္ၿဖစ္ပါသည္။ အထူးသၿဖင္႔ ကားတိုက္မႈ၊ အေလးမမႈ တို႔တြင္ ခ်က္ခ်င္းပင္ ကုသမႈကို ခံယူ၇
မည္ၿဖစ္ပါသည္။ လစဥ္ ႏွစ္စဥ္ တိုးတက္မႈ၊ ဆုတ္ရုတ္မႈ တို႔ကို သက္ဆိုင္၇ာပညာရွင္မ်ားႏွင္႔ “ X ” ray
“ MRI ” အကူအညီတို႔ၿဖင္႔ ေလ႔လာဆမ္းစစ္ မွတ္တမ္းတင္သင္႔ေပသည္။ အဘယ္ေၾကာင္႔ဆိုေသာ္ အခ်ဳိ႔ထိ
ခိုက္ဒါဏ္၇ာ ၇ရိွမႈတို႔သည္ ခ်က္ခ်င္းနာက်င္မႈမရိွေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ အတြင္းဒါဏ္၇ာၿဖင္႔ ၾကြင္း
က်န္ေနၿပီး နာက်င္မႈဇစ္ၿမစ္ကို ရွာ၍မ၇ဘဲ ၿဖစ္တတ္၍ ၿဖစ္ပါသည္။ ၄င္းမွတဆင္႔ spinal cord ကိုထိခိုက္ေစ
ၿပီး ကုသ၍မ၇နိုင္ေအာင္ပင္ lead to paralysis ခႏၶာကိုယ္လႈပ္ရွားမႈ ၇ပ္တန္႔သြားသည္အထိ အက်ဳိးသက္
ေ၇ာက္ေစပါသည္။
Treatments ( ကုသမႈ )
ေက်ရိုးမၾကီး (သို႔ ) spine ဒါဏ္၇ာ ၇ရွိမႈမ်ားကို မ်ားေသာအားၿဖင္႔ ခြဲစိတ္၍ၿပဳၿပင္၇ေလ႔ရိွပါ
သည္။ အထူးသၿဖင္႔ အရိုးက်ဳိးၿခင္း၊ အရိုးလြဲၿခင္း ႏွင္႔ ၄င္းအရိုးမ်ားႏွင္႔ ဆက္စပ္ေနေသာ ဒိုးၿပားမ်ား ေၾကမြ
သြားၿခင္းတို႔ကို ခြဲစိပ္ၿပဳၿပင္၇ေလ႔ ရွိပါသည္။ ၿပင္းထန္မႈႏွင္႔ အက်ဳိးသက္ေ၇ာက္မႈေပၚမူတည္ၿပီး Fixation
therapy အရိုးအား ေက်က္ပတ္တီးစည္းၿပီး အနားေပးၿခင္း၊ ခါးပတ္ၿဖင္႔၇က္ရွည္နားေစၿခင္း၊ Radiation
therapy ဓါတ္အား ေ၇ာင္ၿခည္သံုးၿပီး အရိုးအား ၾကပ္ကင္ၿခင္း ႏွင္႔ ခႏၶာကိုယ္လႈပ္ရွားနိုင္မႈေပၚမူတည္ၿပီး
spinal cord အား လမွ ႏွစ္ခ်ီ၍ အမ်ဳိးအစား အမ်ဳိးမ်ဳိးခြဲၿခားၿပီး ကုသမႈခံယူၾက၇ပါသည္။ ယခုေနာက္ဆံုးေပၚ
stem cell therapy စတာမ္ cell ကို အစားထိုးၿပီး ေက်ာရိုးထိခိုက္ဒါဏ္၇ာ ၇ရွိမႈကို ကုသၾကေၾကာင္း၊ ၄င္း
cell မ်ားကို ခႏၶာကိုယ္ထဲ သြင္းၿပီး ဒါဏ္၇ာအား သူ႔အလိုအေလွ်ာက္ အလွ်င္အၿမန္ Regenerate ၿပဳၿပင္နိုင္
၇န္ ေဆာင္ရြက္ေပးခိုင္းေၾကာင္း ေလ႔လာသိရွိ၇ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ယခုအခ်ိန္ထိ ကမၻာ႔ေဆးပညာရွင္မ်ား
ၾကားထဲတြင္ ၄င္း steam cells ႏွင္႔ ပတ္သက္ၿပီး အၿငင္းပြါးေနၾကေသးသည္။
ေက်ရိုးမၾကီး (သို႔ ) spine ဒါဏ္၇ာ ၇ရွိမႈမ်ားကို မ်ားေသာအားၿဖင္႔ ခြဲစိတ္၍ၿပဳၿပင္၇ေလ႔ရိွပါ
သည္။ အထူးသၿဖင္႔ အရိုးက်ဳိးၿခင္း၊ အရိုးလြဲၿခင္း ႏွင္႔ ၄င္းအရိုးမ်ားႏွင္႔ ဆက္စပ္ေနေသာ ဒိုးၿပားမ်ား ေၾကမြ
သြားၿခင္းတို႔ကို ခြဲစိပ္ၿပဳၿပင္၇ေလ႔ ရွိပါသည္။ ၿပင္းထန္မႈႏွင္႔ အက်ဳိးသက္ေ၇ာက္မႈေပၚမူတည္ၿပီး Fixation
therapy အရိုးအား ေက်က္ပတ္တီးစည္းၿပီး အနားေပးၿခင္း၊ ခါးပတ္ၿဖင္႔၇က္ရွည္နားေစၿခင္း၊ Radiation
therapy ဓါတ္အား ေ၇ာင္ၿခည္သံုးၿပီး အရိုးအား ၾကပ္ကင္ၿခင္း ႏွင္႔ ခႏၶာကိုယ္လႈပ္ရွားနိုင္မႈေပၚမူ
spinal cord အား လမွ ႏွစ္ခ်ီ၍ အမ်ဳိးအစား အမ်ဳိးမ်ဳိးခြဲၿခားၿပီး ကုသမႈခံယူၾက၇ပါသည္။ ယခုေနာက္ဆံုးေပၚ
stem cell therapy စတာမ္ cell ကို အစားထိုးၿပီး ေက်ာရိုးထိခိုက္ဒါဏ္၇ာ ၇ရွိမႈကို ကုသၾကေၾကာင္း၊ ၄င္း
cell မ်ားကို ခႏၶာကိုယ္ထဲ သြင္းၿပီး ဒါဏ္၇ာအား သူ႔အလိုအေလွ်ာက္ အလွ်င္အၿမန္ Regenerate ၿပဳၿပင္နိုင္
၇န္ ေဆာင္ရြက္ေပးခိုင္းေၾကာင္း ေလ႔လာသိရွိ၇ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ယခုအခ်ိန္ထိ ကမၻာ႔ေဆးပညာရွင္မ်ား
ၾကားထဲတြင္ ၄င္း steam cells ႏွင္႔ ပတ္သက္ၿပီး အၿငင္းပြါးေနၾကေသးသည္။
Prevention ကာကြယ္ၿခင္း
အမွန္စင္စစ္ ေနာက္ေက်ရိုးမၾကီး ထိခိုက္ဒါဏ္၇ာ ၇ရွိမႈသည္ လက္ေတြ႔တြင္ ကုသမႈမ
လြယ္ေသာ၊ ခက္ခဲေသာ၊ ခ်က္ခ်င္းမေပ်ာက္ကင္းနိုင္ေသာ ဒါဏ္၇ာၿဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ေရွာင္လြဲမ၇ ၿဖစ္
ပ်က္လာပါက အထူးသတိၿပဳသင္႔ေပသည္။
- အၿမဲခ်က္ခ်င္း ဂရုၿပဳ ကုသမႈကိုခံယူၿခင္း
- ၇က္ရွည္ ကုသမႈကို တစ္ေသြမသိမ္း လိုက္နာၿခင္း
- နာက်င္မႈ ထပ္မံ ၿဖစ္ပြါးပါက ခ်က္ခ်င္း သတင္းေပးၿခင္း
- ေက်ာရိုးကို အားၿပဳမႈ မၿပဳဘဲ ခါးပတ္ပတ္၍ အနားယူၿခင္း
- Osteoporosis ေခၚ အရိုးအနီးရွိ ၾကြက္သားမ်ားခ်ိနဲ႔ကာ အရိုးကယ္လ္ဆီယံ balance မမွန္ေတာ႔ဘဲ
“ အရိုးၾကြတ္လာၿခင္း ” ၊ အထူးသၿဖင္႔ သက္ၾကီးအမ်ဳိးသမီးမ်ားတြင္ အၿဖစ္မ်ားပါသည္။
--- အစားအေသာက္ကို ပံုမွန္စားေသာက္ၿပီး well balance diet ၿဖစ္ေစ၇န္ ၾကိဳးစားေနထိုင္၇ပါမည္။
--- ပံုမွန္ေလ႔က်င္းခန္းကို ေန႔စဥ္အနည္းငယ္စီတိုးၿမင္႔ၿပီး အရိုးအားေကာင္းလာေစ၇န္ ညြန္ၾကားခ်က္အတိုင္း
ၿပဳလုပ္ေပး၇ပါမည္။
--- ေဆးလိပ္ၿဖတ္၇ပါမည္။ ေဆးလိပ္သည္ အရိုးမ်ား သန္မာမႈကို တားဆီးနိုင္ပါသည္။
--- အရိုးအားေကာင္းေစ၇န္ Vitamin.C ႏွင္႔ Calcium & Vitamin.D supplements ကို ညြန္ၾကားခ်က္အ
တိုင္း သံုးေဆာင္သင္႔ေပသည္။
--- အသက္ၾကီးအမ်ဳိးသမီးမ်ားအတြက္ Post-menopause မ်ား estrogen ႏွင္႔ Alendronate (Fosamax )
သို႔ ( Risedronate ) Actonel တို႔ကို တြဲ၍ ေသာက္သင္႔ပါသည္။ အရိုးအားနည္းၿခင္းမွ ကာကြယ္ေပး၇န္
ၿဖစ္ပါသည္။
--- steroid သံုးသူမ်ား ဆ၇ာ၀န္ႏွင္႔ တိုင္ပင္ၿပီး သံုးစြဲမႈကို ေလ်ာ႔သင္႔ပါသည္။
Self care at home
-- အနားယူၿခင္း
-- နာက်င္မႈကို ေဆးၿဖင္႔ ေသာ္လည္းေကာင္း physical therapy ၿဖင္႔လည္းေကာင္း ၿပဳစုေပးၿခင္း
-- ေ၇ခဲၿဖင္႔ ( သို႔ ) ေ၇ပူအိတ္ၿဖင္႔ ပထမ အပတ္တြင္ ေန႔စဥ္အပူေပးၿခင္း
-- ဆ၇ာ၀န္ႏွင္႔ တိုင္ပင္၍ ႏွိပ္နယ္ေပးၿခင္း ၿဖင္႔လည္း သက္သာ၇ာနည္းလမ္းကို ရွာၾကံနိုင္ပါေသး
သည္။
-- သံလိုက္ဓါတ္ ( သို႔ ) ဓါတ္ေ၇ာင္ၿခည္မ်ားၿဖင္႔ ၾကာရွည္စြာ အပူေပးၿခင္းကိုမူ မၿပဳလုပ္သင္႔ေပ။
-- မိမိ၏ နာက်င္မႈဒါဏ္၇ာကို အၿမဲ ဂရုစိုက္မႈ ၿပဳ၇မွာၿဖစ္ၿပီး ဆ၇ာ၀န္မွ အရိုးၿပန္လည္ေကာင္းမြန္လာ
ေၾကာင္း စစ္ေဆးေထာက္ခံေပးမွ သာလွ်င္ မူလအတိုင္း က်င္႔ၾကံေနထိုင္နိုင္ေၾကာင္း တင္ၿပ၇င္း....
DR.CAIRO
Egypt.
0 comments:
Post a Comment